Công tác khuyến nông được hình thành và đi vào hoạt động từ những năm 1900 tại Nhật Bản và được xem là sớm nhất trên thế giới. Cơ cấu hành chính và các chính sách về khuyến nông đã được nước này điều chỉnh, hoàn thiện qua các thời kỳ khác nhau. Lúc đầu khuyến nông được thực hiện bởi các trường học và các trang trại của chính phủ thông qua việc tiến hành thử nghiệm và đưa các công nghệ mới vào sản xuất. Cùng với sự phát triển của nông nghiệp, hoạt động khuyến nông ở Nhật Bản đã được chính thức hóa bằng pháp luật và đội ngũ cán bộ khuyến nông không ngừng được xây dựng, củng cố. Các giai đoạn tiếp theo, do sự cải cách hệ thống xã hội, nông dân đã buộc phải áp dụng các hướng dẫn kỹ thuật và kiến nghị của cán bộ khuyến nông – được gọi là “Mở rộng bắt buộc”. Đến năm 1948, dịch vụ khuyến nông chính thức được khôi phục tại Nhật Bản với tên gọi “Dịch vụ khuyến nông hợp tác xã” và phát triển đến nay.
Dịch vụ khuyến nông tại Nhật Bản có ba vai trò chính, đó là: cải thiện kỹ thuật sản xuất nông nghiệp; cải thiện các tiêu chuẩn sống của cộng đồng dân cư ở các vùng nông thôn; và giáo dục thế hệ trẻ ở nông thôn.
Hệ thống tổ chức bao gồm: Bộ Lâm nghiệp, Nông nghiệp và Thủy sản (MAFF) là cơ quan giúp Chính phủ thực hiện dịch vụ khuyến nông trên phạm vi toàn quốc. Đội ngũ cán bộ khuyến nông của Nhật Bản hiện nay có khoảng 10.000 người, làm việc như các chuyên gia cố vấn và được phân bổ chủ yếu ở 47 cơ quan khuyến nông cấp tỉnh và 630 cơ quan khuyến nông cấp huyện. Mỗi tỉnh có một trung tâm đào tạo nông dân.
Về chính sách hỗ trợ hoạt động khuyến nông, Chính phủ Nhật Bản tập trung vào các nội dung: Tạo hành lang pháp lý về khuyến nông, phát triển nông thôn, với phương châm “thể chế mạnh và minh bạch”. Hàng năm, Chính phủ hỗ trợ 40% kinh phí cho các hoạt động dịch vụ khuyến nông của các tổ chức khuyến nông địa phương. Phần còn lại là sự đóng góp của người dân hoặc doanh nghiệp và thậm chí là sự huy động của tổ chức khuyến nông.
Một trong những hình thức khuyến nông được áp dụng phổ biến ở Nhật Bản hiện nay là hệ thống khuyến nông điện tử, giúp nông dân có điều kiện tiếp cận các chính sách và kỹ thuật mới.
Khoảng 20 năm trước đây, hệ thống thông tin điện tử trong khuyến nông được hình thành xuất phát từ nhu cầu cung cấp thông tin trong các dịch vụ khuyến nông và sự bùng nổ của internet. Cơ quan thực hiện và triển khai hệ thống thông tin điện tử trong dịch vụ khuyến nông ở trung ương là Trung tâm Thông tin khuyến nông Trung ương, hoạt động của trung tâm này nhận được sự hỗ trợ tài chính từ chính phủ và sự phối hợp cung cấp thông tin từ các cơ quan nghiên cứu và cơ quan khuyến nông địa phương. Hiện nay, vai trò chính của Trung tâm Thông tin khuyến nông Trung ương là để quản lý hệ thống mạng máy tính, và hệ thống đó được gọi là “Mạng thông tin mở rộng, EI-net”. EI-net bao gồm nhiều cơ sở dữ liệu về kỹ thuật, chính sách, bản tin, hệ thống e-mail để tư vấn kỹ thuật…. Nguồn số liệu được cung cấp từ nhiều nguồn khác nhau:
Cơ quan quản lý nhà nước của Chính phủ, cấp quốc gia cung cấp các thông tin về thống kê, kết quả nghiên cứu, chính sách mới…
Các công ty cung cấp về tin tức, thị trường và thời tiết…, thông tin về nguyên liệu nông nghiệp như phân bón, hóa chất, máy móc…
Các thông tin mở rộng, được cung cấp bởi các cố vấn hoặc cán bộ khuyến nông, tình nguyện viên.
Các thông tin sử dụng cho hệ thống còn được cung cấp bởi nông dân, hoặc các diễn đàn, hệ thống e-mail… Đối tượng sử dụng EI-net không chỉ là nông dân, chủ trang trại, cán bộ khuyến nông, các nhà cố vấn chuyên môn, mà còn có các nhà hoạch định chính sách, người làm công tác nghiên cứu, các nhà kinh doanh… EI-net được xem là mạng lưới giúp cho việc trao đổi thông tin giữa các cơ quan khuyến nông, cán bộ khuyến nông và nông dân một cách nhanh nhất.
Nguồn: kinhtenongthon.com.vn
